از قدیم الایام در سفرههای ایرانی و در سبد غذایی آنها، نان یکی از مواد غذایی مهم و ضروری بوده است. به همین دلیل در این مقاله قصد داریم، مختصری به نکات مهم خرید نان بپردازیم.
نانها انواع مختلفی دارند و البته بعضی از آنها نه تنها مغذی نیستند، بلکه سرشار از قند و چربی بوده و بسیار هم زیان آورند و باعث برخی مشکلات برای سلامت افراد میشوند.
اما در هر حال از قدیم، نان در بین ما ایرانیها بسیار حرمت داشته و پا نگذاشتن بر روی تکه ای از آن یا دور نریختن آن یا اسراف نکردن آن جزء فرهنگ مصرف ما بوده است.
از آنجایی که در کشور ما الگوی مصرف بر پایه غلات به ویژه نان بنا شده و از قدیم تولید غلات به عنوان اصلیترین تولیدات کشاورزی در کشور ما بوده است، نان بیشترین میزان مصرف را بین مردم دارد.
همچنین در فرهنگ مذهبی ما، نان برکت سفره به شمار میرود. از این رو خرید نان و نکات مربوط به آن از اهمیت زیادی برخوردار است، در ادامه با هم به بررسی نکات مهم خرید نان میپردازیم.
نکات و توصیههای مهم خرید نان
تا حد امکان از نانهایی که جوش شیرین دارند استفاده نکنید. در صورتی که برای تهیه سریع نان از جوش شیرین استفاده شود، تجزیه فیتین صورت نمیگیرد. در نتیجه این امر مانع جذب منیزیم، آهن و کلسیم میشود. به همین علت میگویند، استفاده از جوش شیرین در تهیه نان، باعث کمبود آهن در بدن به خصوص در آقایان میشود.
در حالی که چنانچه در بازه زمانی طولانی خمیر به وسیله خمیر ترش ور بیاید، ماده فیتین به وسیله آنزیمهای موجود در غلات تجزیه گردیده و بدن فرد میتواند از مواد معدنی نان استفاده کند.
در نتیجه سعی کنید، از نانواییهای خرید کنید که در تهیه و تولید نان از خمیرمایه استفاده میکنند و دستکم قوانین بهداشت فردی و عمومی را رعایت میکنند. همچنین از خرید نانهای بسته بندی بدون مجوز وزارت بهداشت از سوپرمارکتها پرهیز نمائید.
در زمان خرید نان، به نان تازه و داغ مقداری زمان دهید تا خنک شود. بعد از آن نانها را در پارچه تمیزی قرار داده و به خانه ببرید.
از قرار دادن نان داغ در درون کیسههای پلاستیکی پرهیز کنید، چرا که این کار باعث عرق کردن، تسریع در خرابی و ایجاد آلودگی با کپکها و زودتر بیات شدن نان خواهد شد.
هرگـز برای حـمل نان از مجله و روزنامه استفاده نکنید، چون آنها ممکن است آلوده باشند و نان را آلوده و کثیف کنند. همچنین جوهر مو جود بر روی ورقهی آنها حاوی سرب بوده و اثرات سمی و سرطان زایی خواهند داشت.
جهت نگهداری بلند مدت نان مطلوب است که آن را به قطعات مناسب هر وعده غذایی برش زده و در کیسههای فرزیر در قسمت فریزر قرار دهید. نگهداری نان در یخچال در دمای کمتر از ۱۵ درجه سانتیگراد و فراتر از نقطه انجماد باعث بیات شدن سریعتر نان خواهد شد.
نان قابلیت شستشو و ضد عفونی کردن ندارد و درجه حرارت پائین حتی فریز کردن در فریزر ویروسهای موجود در نان را از بین نمیبرد، تنها راه حل را میتوان حرارت دادن مجدد آن در منزل قبل از مصرف دانست.
استفاده از توسترهای برقی و گازی، ماکروویو و در صورت عدم دسترسی به آنها، استفاده از ماهی تابه و قابلمه جهت حرارت دادن و گرم کردن نان را به شهروندان توصیه کرد.
نان کپک زده را هیچ وقت در نان خشکی قرار ندهید، چرا که سموم ایجاد شده از این کپک در تغذیه دام به شیر منتقل گردیده و باعث احتمال بروز سرطان میشود.
نکات مهم خرید نان
به طور خلاصه میتوان نکات مهم خرید نان را به موارد زیر دستهبندی کرد:
- از نانواییهایی که از جوش شیرین و نمک زیاد برای عمل آوری سریع خمیر و تقویت آرد بیکیفیت استفاده میکنند، خرید نکنید.
- هنگام خرید نان حتماً یک سفره پارچهای به همراه داشته باشید.
- از خرید و مصرف نانهای سوخته یا بیات پرهیز نمایید.
- نان را وقتی سرد شد، یک پلاستیک یا سفره بگذارید.
- قبل از سرد شدن کامل، نانها را دسته نکنید.
- نان را به اندازه نیاز روزانه خود بخرید، تا مجبور به دور ریختن یا نگهداری از آن نشوید.
- قرار دادن نانهای داغ روی هم باعث کپکزدگی، بیات شدن و فساد زود هنگام نان میشود.
- از خوردن نان سبوسدار غافل نشوید. مصرف نان سبوسدار در هر وعده غذایی ۳۰ تا ۴۰ درصد خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و گوارشی را کاهش میدهد.
- از آنجایی که تغییرات نان در دمای چهار درجه سریعتر انجام میشود، قرار دادن نان در یخچال، روند بیات شدن نان را سرعت میبخشد.
- اگر تصمیم دارید طولانی مدت نان را نگهدارید، باید آن را کاملاً خنک کرده، سپس در کیسه تمیز قرار داده و داخل فریزر بگذارید.
- از خرید نانهای بستهبندی شده فاقد مجوز از سوپرمارکتها یا فروشگاههای مواد غذایی خودداری کنید.
برای خرید نان از کیسه پلاستیکی استفاده نکنید
از دیگر نکات مهم خرید نان این است که در کشورهای دیگر بیشتر نان را به صورت صنعتی و فراوری شده استفاده میکنند، اما مردم ما نان را به صورت سنتی و داغ از نانواییها تهیه میکنند.
به همین دلیل نباید از کیسه پلاستیکی برای خرید نان استفاده شود. چرا که اکثریت ما وقتی برای خرید نان به نانوایی میرویم، آنها را به صورت داغ جمع آوری کرده و درون کیسه پلاستیکی قرار میدهیم.
این کار اشتباهی است، حرارت و داغی حاصل از نان درون کیسه پلاستیکی باعث کپک زدن نان و به اصطلاح فاسد شدن آن میشود.
به دلیل اینکه نان داغ در کیسه پلاستیکی سبب تولید حرارت میشود، هنگام خرید نان تازه آنها را در این کیسهها قرار ندهید. چرا که پلاستیک از مواد نفتی و پتروشیمی تولید میشود.
به همین دلیل در شرایط تماس با مواد داغ و اسیدی مادهای به نام مونومر به وجود میآید که این مواد در دراز مدت ممکن است خطرناک و سرطان زا است.
تولید مواد مونومر در کیسه و تماس با نان باعث ایجاد بیماریهای ریوی و اختلال گوارشی میشود و سیستمهای عملکردی بدن افراد را مختل میکند.
بهتر است به جای کیسه پلاستیکی از پارچه استفاده کنید، البته از پارچههای ساده نه رنگی زیرا رنگهای به کار برده شده در پارچههای رنگی نیز شیمیایی است. یک قطعه پارچه سفید نخی و ساده بهترین گزینه برای جمع آوری نان داغ در نانواییها است.
نان صنعتی یا سنتی
در ایران نان به دو صورت صنعتی و سنتی پخته میشود. نانهای صنعتی که اغلب نانهای حجیم هستند را که در کارخانههای صنعتی تهیه میشوند، میتوان از نظر بهداشتی سالمتر دانست.
میزان مواد اولیه و افزودنیهایی مانند میزان نمک و مایه خمیر و بستهبندی نان در این نوع با دقت و نظارت و شرایط بهداشتی انجام میشود. لذا پس از خرید این نوع نانها، با ضدعفونی کردن پلاستیک آن یا دور انداختن پلاستیک حمل آن میتوان از آلوده نبودن، اطمینان نسبی داشت.
در نانواییهای سنتی (سنگک، بربری، تافتون و لواش) خمیر نان تحت هر شرایطی تهیه شود، هنگامی که در تنور پخت قرار میگیرد آلودگی ویروسی موجود در آن در اثر حرارت از بین میرود و نانی که از تنور خارج میشود عاری از آلودگی به ویروس است.
اما باید از پهن کردن نان برای خنک شدن در میز نانوایی جداً خود داری شود و از بریدن و خرد کردن نان توسط چاقو و برسهای عمومی که معمولاً در نانواییها وجود دارد نیز پرهیز کنیم.