در واقع میتوان گفت، بیشترین حجم نان مصرفی در کشور ما را نان مسطح تشکیل میدهد. نانهای لواش، تافتون، سنگک، بربری و.. از انواع نانهای مسطح محسوب میشوند.
نانهای مسطح را میتوانید برای انواع وعدههای غذایی یا میانوعدهها به منظور تهیه انواع ساندویچها یا لقمهها استفاده کرد. انواع مختلف این نانها از آرد گندم و کمنمک تهیه میشود، از این رو یک گزینه عالی برای افرادی است که دارای مشکلات گوارشی یا اضافه وزن است. در ادامه با این نوع نان پرمصرف در ایران بیشتر آشنا شوید.
نان مسطح چیست؟
به طور کلی میتوان گفت، بیشترین حجم نان مصرفی در کشور ما را نان مسطح تشکیل میدهد. نان مسطح یا نان نازک، باریک یا تخت به نانهایی گفته میشود که برخی از آنها دارای بافتی متخلخل و یکنواخت بوده و ضخامت آن کمتر از ۵/۲ سانتی متر است.
نانهای مسطح دارای ظاهری صاف و در اندازههای مختلف است. بیشتر نانهای مسطح از خمیر بدون خمیر مایه تهیه میشوند. همچنین روشهای مختلفی برای تهیه نانهای مسطح مانند پختن، کباب کردن یا سرخ کردن وجود دارد. نانهای لواش، تافتون و سنگک از انواع نانهای مسطح محسوب میشوند.
در این میان نانهای مسطح نیمه حجیم هم وجود دارد. نان نیمه حجیم به نانهایی گفته میشود که دارای بافتی متخلخل، اسفنجی و یکنواخت بوده و ضخامت آن بین ۵/۲ تا ۵ سانتی متر است. مانند نان بربری فرپز.
خمیر این نان قبل از رفتن به فرپخت با قرار گرفتن در معرض بخار کاملاً تخمیر شده و به همین جهت بافت مناسبی داشته و از قابلیت ماندگاری بیشتری نسبت به بربری سنتی برخوردار است.
در ایران نانهای مسطح آنقدر از تنوع زیادی برخوردارند که طبقهبندی آنها مشکل است. به وجود آمدن هریک از نانها دلایل خاصی داشته که از جمله میتوان به و جود گندمهای خاص و مناسب، شرایط اقلیمی و مشخصات اقتصادی و اجتماعی در هر منطقه اشاره کرد.
نانهای مسطح را میتوانید برای انواع وعدههای غذایی یا میان وعدهها به منظور تهیه انواع ساندویچها یا لقمهها استفاده کرد. انواع مختلف این نانها از آرد گندم و کمنمک تهیه میشود، از این رو یک گزینه عالی برای افرادی است که دارای مشکلات گوارشی یا اضافه وزن است.
تاریخچه تولید نانهای مسطح در ایران به چند هزار سال قبل بر میگردد. در حال حاضر هم بخش اعظم افراد جامعه مصرف کننده نانهای سنتی هستند. به طور کلی نانهای مسطح ایرانی از سالها پیش به دو صورت زیر تهیه میشدهاند:
۱ . نان نازک، مسطح، فشرده و متراکم که در تهیه آن از مخمر استفاده نمیشود. (مانند نانهایی که در برخی از مناطق روستایی کشور تولید میشوند).
۲. نان مسطح و نسبتاً متخلخل که با استفاده از خمیر ترش و یا مخمر صنعتی تولید میگردد. (مانند نانهایی که در شهرها تولید میشوند).
شما نیز اگر به نانی کامل برای مصارف روزانه خود نیازمند هستید، میتوانید از بین نانهای مسطح یک مورد را انتخاب کرده و از پروتئین، فیبر و مواد مغذی بالای آن استفاده کنید.
انواع نان مسطح
نانهای مسطح در سراسر جهان یافت شده و از مواد مختلفی تهیه میشوند. برخی از انواع محبوب نانهای مسطح عبارتاند از:
- نان لواش یک نان نازک و مسطح است که از آرد گندم، آب و نمک تهیه میشود. نان لواش معمولاً روی سنگ پخته میشود و به عنوان نان ساندویچی استفاده میشود.
- نان تافتون یک نان گرد و مسطح است که از آرد گندم، آب، نمک و مخمر تهیه میشود. نان تافتون معمولاً در تنور پخته میشود و به عنوان نان ساندویچی یا برای سرو غذاهای مختلف استفاده میشود.
- نان پیتا یک نان گرد و مسطح است که از آرد گندم، آب، نمک و مخمر تهیه میشود. نان پیتا معمولاً در فر پخته میشود و به عنوان نان ساندویچی یا برای سرو غذاهای مختلف استفاده میشود.
- نان تورتیلا یک نان نازک و مسطح است که از آرد گندم، آب، نمک و مخمر تهیه میشود. نان تورتیلا معمولاً در تابه پخته میشود و به عنوان نان ساندویچی یا برای سرو غذاهای مکزیکی استفاده میشود.
- نان شاپرک یک نان نازک و مسطح است که از آرد گندم، آب، نمک و مخمر تهیه میشود. نان شاپرک معمولاً در تابه پخته میشود و به عنوان نان ساندویچی یا برای سرو غذاهای ایرانی استفاده میشود.
- نان سنگک نوعی نان حجیم و مسطح که در ایران محبوب است.
- نان بربری نوعی نان حجیم و مسطح که در ایران محبوب است.
همچنین نانهای مسطح را میتوان بر اساس روش پخت، مواد تشکیل دهنده و شکل ظاهری به انواع مختلفی تقسیم کرد.
بر اساس روش پخت
- نانهای پخته شده: این نانها رایجترین نوع نانهای مسطح هستند که در فر پخته میشوند.
- نانهای کباب شده: این نانها روی آتش یا در تنور کباب میشوند.
- نانهای سرخ شده: این نانها در روغن سرخ میشوند.
بر اساس مواد تشکیل دهنده
- نانهای ساده: این نانها از آرد گندم، آب، نمک و مخمر یا خمیر ترش تهیه میشوند.
- نانهای پر شده: این نانها با مواد مختلفی مانند گوشت، سبزیجات یا پنیر پر میشوند.
بر اساس شکل ظاهری
- نانهای نازک: این نانها دارای ضخامت کمی هستند و معمولاً برای تهیه ساندویچ استفاده میشوند.
- نانهای ضخیم: این نانها دارای ضخامت بیشتری هستند و معمولاً به عنوان نان پایه برای غذاهای مختلف استفاده میشوند.
نانهای مسطح به دلیل طعم و بافت منحصر به فردشان در سراسر جهان محبوب هستند. این نانها معمولاً ارزان و سریع تهیه میشوند و میتوان آنها را با طیف گستردهای از مواد غذایی سرو کرد.
فواید نان مسطح
نان مسطح یک نوع نان سنتی است که در بسیاری از کشورها مانند ایران، هند، پاکستان، افغانستان و آذربایجان مصرف میشود. این نوع نان به دلیل ویژگیهای خاص خود مانند طعم خوشایند، قابلیت هضم بالا و مقاومت در برابر خراب شدن، مورد توجه قرار گرفته است.
نانهای مسطح منبع خوبی از کربوهیدراتها، فیبر، و پروتئین هستند. آنها همچنین حاوی مقداری مواد معدنی و ویتامینها هستند. به طور کلی، نان مسطح دارای فواید زیادی است که میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- سرشار از مواد مغذی: نان مسطح حاوی مقدار زیادی از ویتامینها، مواد معدنی و فیبر است که برای حفظ سلامتی بدن بسیار مفید هستند.
- کمک به کنترل قند خون: نان مسطح به دلیل حاوی فیبر بالا، باعث کاهش جذب قند خون میشود و در نتیجه کنترل قند خون را بهبود میبخشد.
- کاهش خطر بیماریهای قلبی: مصرف این نوع نان به دلیل حاوی فیبر و مواد مغذی، باعث کاهش خطر بیماریهای قلبی میشود.
- کمک به کاهش وزن: نان مسطح به دلیل حاوی فیبر بالا، باعث ایجاد سیری طولانی مدت در بدن میشود و در نتیجه کمک به کاهش وزن میکند.
- قابلیت هضم بالا: این نوع نان به دلیل ساختار خاص خود، قابلیت هضم بالایی دارد و در نتیجه برای افرادی که مشکلات گوارشی دارند، بسیار مناسب است.
- مقاومت در برابر خراب شدن: نان مسطح به دلیل ساختار خاص خود، مقاومت بالایی در برابر خراب شدن دارد و در نتیجه برای استفاده در سفرهای پیکنیک و یا به عنوان نان صبحانه بسیار مناسب است.
به طور کلی، این نان به دلیل ویژگیهای خاص خود، یکی از نوع نانهای سنتی و محبوب در بسیاری از کشورهاست که به عنوان یک منبع غذایی سالم و مفید شناخته میشود.
مضرات نان مسطح
این نوع نان به دلیل ویژگیهای خاص خود مانند طعم خوشایند، قابلیت هضم بالا و مقاومت در برابر خراب شدن، مورد توجه قرار گرفته است.
به طور کلی، نان مسطح دارای فواید زیادی است که در عنوان قبلی به آن اشاره شد. اما همانطور که در مورد هر نوع غذایی دیگری نیز صدق میکند، مصرف بیش از حد نان مسطح نیز ممکن است به برخی مشکلات سلامتی منجر شود.
نانهای مسطح ممکن است حاوی مقادیر زیادی سدیم و چربی باشند؛ بنابراین، مهم است که نانهای مسطح را به صورت متعادل مصرف کنید.
مصرف بیش از حد نان مسطح ممکن است باعث افزایش وزن شود، زیرا این نوع نان حاوی کربوهیدرات زیادی است. همچنین، مصرف بیش از حد نان مسطح ممکن است باعث افزایش قند خون شود، زیرا این نوع نان حاوی قند زیادی است.
همچنین، برخی افراد ممکن است به دلیل حساسیت به گلوتن، نتوانند نان مسطح را مصرف کنند. در این صورت، مصرف نان مسطح ممکن است باعث بروز علائمی مانند سردرد، گیجی، تب و درد شکم شود.
به طور کلی، مصرف نان مسطح به میزان معقول و در چارچوب یک رژیم غذایی سالم و متنوع، برای بیشتر افراد بسیار مفید است. اما همانطور که گفته شد، مصرف بیش از حد نان مسطح ممکن است به برخی مشکلات سلامتی منجر شود؛ بنابراین، بهتر است مصرف آن را با میزان مناسب و در چارچوب یک رژیم غذایی سالم و متنوع ترکیب کرد.
سالمترین نان تخت کدام است؟
سالمترین نان تخت یا مسطح، نان تختی است که از آرد کامل یا آرد سبوسدار تهیه شود. این نانها حاوی فیبر بیشتری نسبت به نانهای تهیه شده از آرد سفید هستند. فیبر برای سلامت دستگاه گوارش، کاهش کلسترول و کنترل قند خون مفید است.
علاوه بر آرد کامل، استفاده از مخمر ترش نیز به سالمتر شدن نان کمک میکند. مخمر ترش باعث افزایش محتوای فیبر و پروتئین نان میشود. همچنین باعث کاهش محتوای گلوتن نان میشود که برای افراد مبتلا به بیماری سلیاک یا حساسیت به گلوتن مفید است. برخی از انواع نان مسطح سالم عبارتاند از:
- نان جو: نان جو از آرد جو تهیه میشود و یک منبع خوب از فیبر، پروتئین و آنتی اکسیدانها است.
- نان چاودار: نان چاودار از آرد چاودار تهیه میشود و یک منبع خوب از فیبر و آنتی اکسیدانها است.
- نان کامل: نان کامل از آرد کامل گندم تهیه میشود و یک منبع خوب از فیبر، پروتئین و ویتامینهای B است.
- نان سبوسدار: نان سبوسدار از آرد سبوسدار گندم تهیه میشود و یک منبع خوب از فیبر است.