تحقیقات انجام شده در ایران نشان می‌دهد که مردم نان سبوس‌دار را کمتر از نان سفید مصرف می‌کنند. در حالی که نان‌های سبوس‌دار (مانند سنگک) نسبت به نان‌هایی که از آرد سفید (مانند لواش) درست شده باشند، از ارزش تغذیه‌ای بالاتری برخوردار هستند.
به علت این که نان‌هایی که با آردهای سبوس‌دار تهیه می‌شوند رنگ تیره‌تری دارند، مورد استقبال مردم نیستند. اما شما باید بدانند که تغییر رنگ در این نوع نان، به دلیل افت کیفیت آن نیست.
بلکه این رنگ تیره به دلیل بالا رفتن درصد سبوس موجود در آن اتفاق می‌افتد. سبوس گندم سرشار از فیبر و ویتامین‌های گروه B، منیزیم، سلنیوم و روی است.
تحقیقات بسیاری نشان داده است مصرف نان سبوس‌دار به پیشگیری و درمان بسیاری از بیماری‌ها از جمله چاقی، دیابت و بیماری‌های قلبی عروقی، کمک می‌کند.
در مطالب قبلی درباره اینکه سبوس و نان سبوس‌دار چیست؟ و فواید و مضرات آن کدامند؟ صحبت کردیم. در ادامه برای آشنایی بیشتر با نان سبوس‌دار و این که ببینیم اصلاً چرا باید نان سبوس‌دار بخوریم؟ با “نان بامبو” همراه باشید.
علت استفاده از نان سبوس‌دار
اما ببینیم چرا باید نان سبوس‌دار بخوریم؟ مهم‌ترین عامل تأثیرگذار بر سلامتی مردم سبک زندگی، نحوه تغذیه و مواد غذایی مورد استفاده آنها است. استفاده از نان سبوس‌دار نیز یکی از نکات مهم تغذیه‌ای در بین خانواده‌هاست؛ اما ببینیم چرا؟!
سبوس، پوسته‌ی بیرونی غلات را تشکیل می‌دهد و آن قسمت از غلات است که دائماً در معرض آفتاب بوده و از اشعه نور خورشید استفاده می‌کند. این قسمت از غلات، دارای مقادیر زیادی از ویتامین‌هاست و فواید نان سبوس‌دار به همین علت زیاد است.
به طور کلی تمام قسمت‌های فعال و زنده غلات در پوست آن جمع شده است. سبوس منبع بسیار خوبی از فیبر، املاح و همچنین پتاسیم، منگنز، منیزیم، سلنیوم، فسفر، آهن و روی و ویتامین‌هایی مانند نیاسین، ریبوفلاوین، تیامین، فولات است.
دلیل این که نان سبوس‌دار مورد عـلاقه اشخاصی است که فعالیت فکـری زیادی دارند، این است که نان سبوس‌دار دارنده ویتامین ۲B و نیاسین می‌باشد. این ویتامین‌ها سبب تمرکز و دقت کار گردیده و شادابی و خوشحالی در فرد به وجود می‌آورد.
همچنین مصرف نان‌های سبوس‌دار مانند نان سنگک و نان جو باعث می‌شود، فرد با حجم کمتری از غذا، سیر شود و سلول‌ها به سیری واقعی برسند و در نتیجه از چاقی جلوگیری شود.
مصرف نان سبوس‌دار برای بیمارانی که دچار دیابت نوع ۲ هستند، تأثیر مثبت می‌گذارد. مصرف سبوس جذب قند را کاهش داده، بنابراین زمینه ابتلا به دیابت را کم می‌کند. همچنین سبوس گندم باعث کاهش جذب کلسترول از روده و کاهش میزان کسترول بد خون تا حدود ۱۰ درصد می‌شود.
نان سبوس‌دار به طور غیرمستقیم برای کنترل فشار خون نیز مفید بوده و تغذیه‌ای مؤثر برای مبتلایان به فشارخون بالا می‌باشد. بنابراین انتخاب این نوع نان بر سلامتی فرد بسیار تأثیرگذار است.
همچنین این نان سرشار از اسیـد فولیک، آهن ، املاح و ویتامین‌های ضروری برای رشـد اطفال و کودکان در سن رشد است. تحقیقات نشان می‌دهد یکی از اصلی‌ترین فواید نان سبوس‌دار برای خردسالان کمک به بهبود رشد، افزایش هوش و اخلاق خوب در کودکان می‌باشد.
سبوس غنی‌ترین منبع غذایی فیبر محسوب می‌شود و به همین علت جزو یکی از مهم‌ترین روش‌های درمان طبیعی یبوست نیز به حساب می‌آید. جلوگیری از یبوست نیز از بروز هموروئید،سرطان کولون، شقاق، التهاب دیورتیکول،فیستول و عفونت‌های دستگاه گوارش پیشگیری می‌نماید. پیشنهاد می‌شود هنگام مصرف سبوس، مایعات و آب فراوانی نیز مصرف شود.
آردی که سبوس آن گرفته شده، در واقع ریز مغذی‌های بسیار مفید آن گرفته می‌شود که باعث شده حجم زیادی از غذا خورده شود، اما ریز مغذی‌ها به اندازه کافی به سلول‌ها نرسد. در نتیجه سلول‌ها همیشه گرسنه هستند و این امر سبب اشتهای کاذب می‌شود که نتیجه گرسنگی سلولی است.
افزایش عصبانیت، پرخاشگری، افسردگی، تنش‌های روانی، خستگی‌های مفرط، بی‌حوصلگی و در نتیجه کاهش شادابی جامعه از عوارض ناشی از جداسازی سبوس از آرد است.
در بررسی‌های انجام شده، مصرف متناسب سبوس گندم در نان‌های سبوس‌دار باعث کاهش ۱۵ تا ۴۰ درصدی میزان مرگ و میرها گردیده. بنابراین با مصرف نان‌های تیره سبوس‌دار، می‌توان بسیاری از هزینه‌های درمان ناشی از بیماری را کاهش داد.
مزایای نان سبوس‌دار
از مزایای نان‌های سبوس‌دار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سبوس نان جلوی جذب سریع قند و چربی در خون را می‌گیرد.
- سبوس باعث کنترل قند خون شده و برای افراد مبتلا به دیابت مفید است.
- سبوس با کاهش جذب چربی باعث پایین آمدن چربی خون و کلسترول می‌شود.
- مزیت سبوس گندم نسبت به بقیه منابع فیبری، در عدم ایجاد طعم و مزه غیرطبیعی در نان است.
- سبوس گندم با دارا بودن منبع فیتواسترول‌ها سبب کاهش کلسترول بد تا میزان ۱۰ درصد می‌گردد.
- با کاهش درصد سبوس گیری آرد، جذب آب افزایش پیدا کرده و عطر و طعم نان بهبود پیدا می‌کند.
- سبوس حرکات سیستم گوارشی را افزایش داده و باعث هضم غذا می‌شود و از یبوست جلوگیری می‌کند.
- سبوس منبع سیار مناسبی از ویتامین‌های B6، نیاسین، ریبوفلاوین، تیامین، فولات و پانتوتنیک اسید است.
- مصرف نان سبوس‌دار ۳۰ تا ۴۰ درصد خطر ابتلا به بیماری قلبی -عروقی و گوارشی را کاهش می‌دهد.
- سبوس منبع بسیار مناسبی از فیبر، املاح و همچنین پتاسیم، منگنز، منیزیم، سلنیوم، فسفر، آهن و روی است.
- به طور میانگین در نان سبوس‌دار دو برابر ویتامین، مواد معدنی و مواد فیبری نسبت به نان سفید وجود دارد.
- سبوس به دلیل جذب آب زیاد با به وجود آوردن احساس سیری، در رژیم غذایی اثرات مثبتی را به همراه دارد.
- نان سبوس‌دار منبع مناسبی از برخی مواد معدنی بود که در صورت انجام تخمیر کامل برای بدن قابل استفاده خواهند بود.
- سبوس به دلیل دارا بودن انواع فیبر، حملات قلب، اختلالات روده‌ای و سرطان‌های سینه، کولون، پروستات و رحم را کاهش می‌دهد.
- سبوس غنی از فیبر است که وجود آن در رژیم غذایی انسان بسیار مفید بوده و باعث تنظیم قند خون و کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ می‌شود.